Een calvinistisch bolwerk
Door | Urk staat bekend als een calvinistisch bolwerk. Een wat afgelegen uitloper van de Biblebelt, die zich kenmerkt door het grote aantal bevindelijk gereformeerden. Bijzonder, want Urk ging met veel tegenzin en rijkelijk laat over tot het protestantisme. Dr. Henk Florijn beschrijft in Urcker Kronieken, de digitale uitgave van Stichting Urker Uitgaven, hoe de Afscheiding en de komst van Pier Schaap, zorgden voor een religieuze verschuiving en opleving op het eiland.
De eilandbewoners behoorden duidelijk tot de ’rekkelijken’. Een eigen invulling van de zondag, waar de winkels open waren en men zonder gewetenswroeging met de schepen het water op ging. Op de jaarlijkse kermis gingen de Urkers los met dans, drankgebruik en hier en door een gokje. Hoe anders werd het toen een groot deel van Urk zich in 1836 achter de Afscheiding schaarde. Een contrabeweging die zich afkeerde van het liberaal klimaat in de Hervormde Kerk, waar veel persoonlijke vrijheid van geloven was. Een staatskerk met een plek voor iedereen. De afgescheidenen wilden terug naar de oude Gereformeerde Kerk, waar de drie Formulieren van Eenheid werden beleden en ook de tucht werd uitgeoefend. Het overgrote deel van Urk sloot zich aan bij de afgescheidenen en het zorgde ook bij de Hervormde Kerk voor een religieuze opleving.
Voorganger op Urk werd de Fries Pier Schaap die met zijn bevindelijke prediking bijdroeg aan het feit dat Urk tot de ’preciezen’ ging behoren. De calvinistische leefregels hadden hun invloed op het dagelijks leven op het eiland. Sabbatschennis, toneelspel, drankmisbruik en dobbelen waren uit den boze. Soberheid was de boodschap en afkeer van een wereldse en weelderige levensstijl. Zo werd Urk een van de meest religieuze plekken in ons land.
Klik op de cover om deze uitgave van Urcker Kronieken te lezen. U kunt het nummer ook downloaden via de knop links boven aan de pagina. Om het werk van de Stichting Urker Uitgaven te steunen en te kunnen doorgaan met het publiceren van de Urcker Kronieken, vragen wij u om € 2,- per gedownloade uitgave over te maken op rekeningnummer NL 32 ABNA 0436429853 (t.n.v. Stichting Urker Uitgaven). Als u de stichting een warm hart toedraagt mag u uiteraard ook meer overmaken. Redactie: Marret Kramer, Janna Willems, Mark Broch, Klaas Post. Dit initiatief wordt ondersteund door: