Hente van Trui: Uit de schaduw van het verleden
Door | Hoewel er wel over het ‘Urker matriarchaat’ wordt gesproken in ‘Vrouwen van Urk’ van Tromp de Vries, geldt ook hier dat ze een ondergeschikte rol spelen in de geschiedenis. Maar een van de inspirerende Urker ‘voormoeders’ is Hendrikje Hakvoort-Bakker, beter bekend als Hente van Trui. Vanwege enkele bijzondere gebeurtenissen in haar leven en de inzet van haar nazaten verdween zij niet in de schaduw van het verleden.
Hendrikje Hakvoort werd geboren op 3 April 1848. Ze was de dochter van Geert Hakvoort en Trui Hoefnagel. Moeder Trui runde een logement dat populair was bij Zuiderzeevissers.
Net als de meeste Urker visservrouwen kende Hente armoede en verdriet. Ze trouwde met Klaas Hakvoort, met wie ze naar Den Helder verhuisde, op zoek naar een beter bestaan. Acht jaar later verdronk Klaas echter, samen met zoon Jelle. Hente keerde als weduwe met zeven jonge kinderen terug naar Urk.
Moeder Trui verkocht haar logement en begon samen met Hente een winkeltje. Elke visser die de Urker haven aandeed werd hartelijk ontvangen. Bij slecht weer stond Hente op de haven om natte kleren in te zamelen om die thuis te drogen. In haar winkeltje stond altijd een pot koffie of een pan warme pap op het vuur. Al snel werd ze ‘Moeder van de Zuiderzeevissers’ genoemd. Ze was vooral populair bij Volendamse hoekwantvissers.
Hente was een onderneemster zonder winstoogmerk. Ze wist haar persoonlijke verdriet een plek te geven door haar deur en hart wijd open te zetten.
Hente overleed op 10 oktober 1919 op 71-jarige leeftijd. Dominee Rispens van de Gereformeerde kerk, die Hente had gewaarschuwd tegen de omgang met de ‘paapse’ Volendammers, wilde haar niet begraven. In Volendam werd om Hente publiek gerouwd. De dodenaanzegster ging rond en in de Sint Vincentius-kerk werd een mis opgedragen met deze voorbede: “Neig, o Heer, Uw oor tot onze gebeden waardoor wij smekend Uwe Barmhartigheid afroepen, opdat Gij de ziel van Uwe dienaresse Hente Hakvoort-Bakker, dien Gij bevolen hebt uit deze wereld te treden, in het rijk van vrede en licht een plaats geeft en haar stelt onder Uwe heiligen.”
Uiteindelijk werd Hente op Urk toch vanuit de kerk begraven. Haar nazaten herinneren zich hoe Volendammer vissers in klederdracht bij haar kist de rozenkrans baden.
Voormalig visserman P. Zwaan zette voor zijn dood nog eens op papier waarom Hente een bijzondere vrouw was. “Ze heeft zich willen geven. En daarin was vrouw Hakvoort groot”, schreef hij.
Hente is een van de voorbeelden van Urker vrouwen die aangeduid werden met hun vrouwelijke lijn; haar dochter Trui stond bekend als ‘Trui van Hente’ en haar nazaten als het ‘Truisvolk’. Ik hoop dat komende generaties de verhalen en de nalatenschap van bijzondere vrouwen als Hente zullen koesteren.
In 1979 publiceerde Gerrit van Sijtje een gestencild boekje genaamd ‘Hente van Trui, Moeder van de Zuiderzeevissers’. Om Hente te eren is het 100 jaar na haar overlijden gedigitaliseerd en samen met nieuwe informatie en afbeeldingen online gepubliceerd.
Download het boekje HIER.
Deze foto werd genomen tijdens het 50-jarig huwelijk van Trui van Hente (dochter van Hente) en Cornelis Koffeman. Uit de aanwezigheid van vele Volendammers blijkt dat er nog lang warme banden tussen Hente’s nageslacht (het Truisvolk) en Volendam bestonden.
Hente (rechts) met links haar dochter Marretje, de moeder van de op Urk welbekende Sijtje van de Magneet. In het midden haar dochter Dirkje, getrouwd met Riekelt de Vries.
