Geheimen van de keileembult

Het is op Urk nooit saai geweest. Dit blijkt wel uit het archeologisch onderzoek dat Klaas Post uitvoerde bij de verbouwing van Wijk 6-6. Twee jaar lang volgde hij nauwkeurig de graafwerkzaamheden en elk schepje zand werd onderzocht. Het leverde een schat aan archeologische vondsten en waarnemingen op. In de nieuwe Urcker Kroniek presenteert Post dit onderzoek in samenwerking met dr. Bas van Geel van de Universiteit van Amsterdam. 

Door uitgebreid archeologisch onderzoek in nieuwe uitbreidingsgebieden weten we meer van de bewoning rondom Urk in de steentijd dan van bewoning in de veel recentere middeleeuwen. De dichte bebouwing van de hoge keileembult staat grootschalig archeologisch onderzoek in de weg. Door kleine onderzoeksprojecten en dankzij de bewoners kunnen we de verborgen geschiedenis van die keileembult steeds meer openbaren. Het onderzoek op Wijk 6-6 vult eerdere onderzoeken op nabijgelegen lokaties Wijk 5-126 en Wijk 6-129 goed aan. Duidelijk werd dat op of nabij deze locatie van 1381 tot midden 15de eeuw het befaamde ‘Huze tot Orck’ stond. Een Sterkte die met soldaten, kruisbogen en kerkers de zeeroverij op de vaargeulen langs Urk moest bestrijden. Een lange zware kruisboogpijl wees op de aanwezigheid van een vaste kruisboogopstelling met een reikwijdte van zo’n 300 meter. Wie de bult via de aanlandplaats probeerde aan te vallen moest hier vrezen voor zijn leven.

Bijzonder was ook de vondst en een zeldzame keramische kandelaar voor kaarsen uit de laatmiddeleeuwen. Toen alleen in gebruik bij rijke en voorname personen, vaak met een religieuze functie. Het waren dus niet alleen arme boeren en kruigboogschutters die hier op de bult verbleven.

Ook bleek dat er vanaf de 12de eeuw, misschien zelfs al eerder, op deze plek een grote boerderij stond. Die boerderij stond in een vrijwel boomloos landschap en maakte deel uit van een uitgestrekt lint van boerderijen dat langs de noordflank van de bult van Urk liep. De weg die de boerderijen verbond, is te herkennen in de nu nog bestaande Oudestraat van Urk en is de enige nog bestaande en functionerende middeleeuwse straat van Flevoland.

De Urcker Kroniek is te lezen op www.urkeruitgaven.nl. Slechts een klein aantal exemplaren is gedrukt en verkrijgbaar in het museum.